Οι άνθρωποι με ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή βιώνουν έντονες, δυσάρεστες, επαναλαμβανόμενες σκέψεις (τις ιδεοληψίες) οι οποίες γίνονται αντιληπτές ως ανεπιθύμητες και προκαλούν μεγάλο άγχος. Επειδή δεν μπορούν να τις διώξουν από το μυαλό τους καταφεύγουν σε μια σειρά από συμπεριφορές για να ανακουφίσουν το άγχος τους (τους καταναγκασμούς).

Οι σκέψεις αυτές μπορεί να είναι:
α. αμφιβολίας πχ αν έχουν κλείσει το σίδερο, την κουζίνα, το θερμοσίφωνο, αν έχουν κλειδώσει το σπίτι
β. τάξης πχ το γραφείο τους να είναι συμμετρικά τακτοποιημένο με ένα συγκεκριμένο τρόπο
γ. μόλυνσης πχ ότι θα κολλήσουν αρρώστια αν χαιρετήσουν κάποιον
δ. βίας τους περνάει από το μυαλό η εικόνα ότι βλάπτουν αγαπημένα πρόσωπα.

Πρόκειται για μία διαταραχή η οποία προκαλεί εξαιρετικά μεγάλη δυσφορία, δυσλειτουργία αλλά και ντροπή στους ανθρώπους που πάσχουν από αυτή. Δυστυχώς, εξαιτίας της ντροπής, οι άνθρωποι αυτοί καθυστερούν πολύ να αναζητήσουν βοήθεια από ειδικό, γεγονός που παρατείνει τη διαταραχή